Nieske Selles schrijft in haar debuutroman over hoe trauma’s door generaties heen werken

In het boek volg je Jesca, een jonge vrouw die vecht voor haar eigen geluk en dat van haar kind. Tegelijk lees je over haar moeder Nora, die niets liever wil dan een goede band met haar dochter, maar zelf ook worstelt met pijn uit het verleden.

Waarom een roman?

Een ingewikkeld psychologisch thema verwerken in een roman lijkt misschien niet de meest logische keuze. Toch heeft Nieske daar heel bewust voor gekozen. “Ik denk dat als ik het als een studieboek zou hebben geschreven, dan kopen alleen mensen dat die direct met het thema te maken hebben. Maar als je het als een roman brengt, gaan veel meer mensen het lezen. Ook mensen die niet per se denken dat ze ermee te maken hebben. Ik vind het belangrijk dat een breder publiek met dit thema bezig gaat, omdat ik denk dat iedereen wel iemand kent die hiermee worstelt.”

En dat is precies waarom dit boek zo belangrijk is. “Ik denk dat iedereen wel iemand kent die hiermee worstelt,” zegt Nieske. Ze weet waar ze het over heeft, want ze ziet het dagelijks om zich heen. “Ik ben er zelf bij betrokken geraakt doordat wij pleegzorg doen. Ik heb biologische ouders van pleegkinderen leren kennen in de afgelopen achttien jaar dat we dat doen. Maar ik herken de Jesca’s ook op het schoolplein, langs het voetbalveld of in de kerk. Daarom denk ik dat het een belangrijk thema is voor iedereen.”

Wat is intergenerationeel trauma eigenlijk?

Misschien herken je het wel: iemand die worstelt met angst, onzekerheid of hechtingsproblemen zonder precies te weten waarom. Soms is dat geen toeval. “Stel dat mijn moeder een ernstig trauma heeft meegemaakt en dat nooit goed heeft kunnen verwerken, dan geeft ze dat door aan mijn generatie, waardoor ik ook moeite heb om met die thematiek om te gaan,” legt Nieske uit. “Het heeft zich afgespeeld in de generatie voor jou, maar jij hebt te maken met de lichamelijke en psychische gevolgen van die trauma’s.”

Een veelvoorkomend voorbeeld hiervan is onveilige hechting. In Jesca voel je hoe moeder en dochter snakken naar verbinding, maar daar tegelijkertijd niet toe in staat zijn. “Ik herken dat in mijn relatie met biologische moeders van onze pleegkinderen en ook soms met onze pleegkinderen zelf. Dat je voelt van: wat jij eigenlijk nodig hebt, is even die hug of even samen praten over wat je voelt. Maar heel vaak zijn de mensen waar je het meest van houdt of die het dichtst bij jou staan ook het engst. Want zij kunnen ook zo weer weggaan.”

Hoe voorkom je dat je trauma doorgeeft?

Als je zelf worstelt met pijn uit het verleden, is de kans groot dat je die onbedoeld overdraagt op je kinderen. Dat heeft Nieske zelf ervaren: “Ik heb best wel veel angst gehad in mijn leven. Allerlei angsten wel. Ik ben heel bang voor honden bijvoorbeeld, maar ook angst voor ziektes. Dat is best wel een ongezonde angst geweest voor een lange periode. Hoe meer ik daarmee bezig ben, hoe groter de kans is dat ik dat overbreng op mijn kinderen.”

Gelukkig is er een manier om de cirkel te doorbreken. “Je kunt niet altijd voorkomen dat je iets waar jij mee worstelt overgeeft aan je kinderen. Maar als je je er bewust van bent en dat kan benoemen, dan is dat al heel wat.”

Een boek dat gesprekken opent

Het uitbrengen van Jesca was voor Nieske heel spannend. “Ik heb er echt wel even van wakker gelegen, zweethandjes gehad en gedacht: ga ik dit echt doen? Maar dit is een thema dat echt belangrijk is. Het is goed dat er over gepraat gaat worden. Dat mensen erover gaan lezen en zich misschien erin gaan herkennen, waar ik ook al reacties over krijg. Dan is het voor mij nu al oké.”

Met Jesca hoopt Nieske het onzichtbare zichtbaar te maken en mensen aan het denken te zetten over de impact van trauma’s binnen families. Het hele gesprek kun je hieronder terugluisteren!