Leon is geestelijk verzorger bij de brandweer: 'We moeten ons pantser afleggen'

Veruit de meeste brandweerlieden zijn vrijwilliger en hebben daarnaast een reguliere baan. Toch staan mensen als Leon zeven dagen per week klaar om in actie te komen. Het is een functie die letterlijk dag en nacht doorgaat. Je kunt zomaar opgeroepen worden. "Het wordt een soort tweede natuur" vertelt Leon. "De mensen die dit doen, gaan niet alleen voor carrière, geld en ambitie. Ze hebben een goed hart en willen anderen helpen."

Een predikant die voor de brandweer kiest

Op 18-jarige leeftijd voelde Leon zich geroepen om dominee te worden. Jarenlang was hij een gepassioneerd predikant. Toch miste hij altijd iets om met zijn handen te doen: "Ik ben eigenlijk een heel praktisch mens. Als predikant miste ik iets waarin ik ook het 'doen' een plek kon geven. Toen ik 33 was, ging ik naar een open dag van de brandweer. Ik was gelijk verkocht."

De wens om brandweerman te worden, ontstond toen Leon predikant was in Soelen. Als dominee was hij nauw betrokken bij dit kleine dorpje. Toen er een ernstig ongeluk gebeurde, was hij daar dan ook dichtbij: "Ik zag daar de brandweer bezig en daar gebeurde iets. Mijn handen jeukten om aan het werk te gaan, om te helpen en te redden. Dat is wat de brandweer doet; ze geven - in uiterste gevallen - hun leven om anderen te redden. Vanuit christelijk perspectief is dat heel bijzonder. Ze zijn niet allemaal belijdend christen, maar toch zijn ze bereid om hun leven te riskeren voor een ander."

Een luisterend oor

Voor veel brandweermensen is dit niet de grootste motivatie. Belangrijker vinden zij de spanning, het avontuur en het kameraadschap. Toch houdt niemand het bij de brandweer vol zonder die diepere laag, ontdekte Leon: "Als geestelijk verzorger kom ik in beeld als de verbinding met de diepere laag niet gevoeld wordt. Onder al die spanning en het avontuur zit iets heel moois. Mijn taak is om met de brandweermensen dat te ontdekken."

De brandweer maakt een hoop heftige dingen mee. Gek genoeg zit dat niet altijd in de heftigheid van het incident zelf: "We hebben te maken met branden die huizen verwoesten en mensen die omkomen. Dat raakt ons natuurlijk ook, maar niet altijd zo heftig. Na drie nachten niet slapen, gaat het vaak wel weer. Waar we het meeste last van hebben is machteloosheid. Je wil iets doen, maar het lukt niet."

Stoer en kwetsbaar

Als geestelijk verzorger heeft Leon hierin een waardevolle toevoeging: "Zo'n levensgebeurtenis moet je een plek kunnen geven. Daarvoor heb je een luisterend oor nodig. Iemand die het hele verhaal wil horen. Het leven is niet maakbaar en daar worden we steeds weer mee geconfronteerd. Niet alleen in het werk, maar ook privé. Over dit alles kunnen brandweermensen met mij praten."

Deze nazorg is belangrijk, maar voorzorg is nog veel belangrijker. Leon doet dat door introducties op zoveel mogelijk brandweerposten. Tijdens een etentje of een boswandeling opent hij het gesprek over omgaan met machteloosheid en kwetsbaarheid. Zo leert hij de brandweermensen een taal om kwetsbaarheid te verwoorden: "We zijn allemaal heel stoer en we dragen beschermende kleren. Maar dat pantser moet je afleggen om je kwetsbaarheid te laten zien. Die twee kanten zijn er allebei; we hebben die stoerheid nodig om ons werk te kunnen doen en de kwetsbaarheid om het te kunnen volhouden. Ik help de mensen om daartussen te balanceren."

Het vuur brandend houden

De scriba van de protestantse kerk zond Leon uit om zijn werk voor de veiligheidsregio te doen. Dat voelt voor hem als een grote steun. In de uitzendingsdienst deelde Leon een tekst uit Leviticus 6: 'Houd het vuur brandend'. Het zal niet de nieuwe leus van de brandweer worden, maar deze tekst betekent veel voor Leon.

Voor hem gaat het over de verbinding met het vuur van je ziel: "Ik denk dat het geloof voor veel mensen uit de kerk wel eens als een smeulend vuurtje is. Op het moment dat je door een moeilijke periode gaat, wil je echt dat het vuur brandt. Je wilt dat je licht en toekomst ziet, dat je weer hoop krijgt. Maar dat gaat niet vanzelf. We hebben zoveel afleiding in onze samenleving dat het heilig vuur in jezelf brandend houden moeilijk is. Als brandweerman heb ik met zoveel ingrijpende dingen te maken, dat ik daar als vanzelf bij bepaald word."

Het hele gesprek luister je hier terug: