Hoe zeg je 'dag' tegen pesten?
19 april 2022Vandaag is het de Dag tegen Pesten. Deze dag maakt ons bewust van het feit dat pesten overal voorkomt. Niet alleen op school of op het werk, maar ook in het bejaardenhuis. Daar zijn zelfs de meeste slachtoffers, één op de vijf bewoners wordt gepest. Vandaag staan we stil bij deze cijfers, maar kijken ook naar wat we zélf tegen pesten kunnen doen. Youri praat in De Nieuwe Morgen met Aliese Vleesenbeek. Zij werkt bij Stichting Chris, een stichting die voorlichting geeft en in gesprek gaat over pesten.
Hoe komt het eigenlijk dat pesten nog steeds zo vaak voorkomt? Volgens Aliese heeft dat te maken met de groepsdynamiek: “Als we in een groep zitten, hebben we behoefte aan een bepaalde rangen. Wie is de leider, wie is de volger? Dat heeft vaak te maken met onderliggende sociale vaardigheden.”
Hierdoor kan pestgedrag ontstaan. Dat gebeurt bij mensen van alle leeftijden. Hoe ouder we worden, hoe vaker het voorkomt. Maar niet in elke groep komt pesten voor. Vaak heeft dit te maken met de leider. Een goede, positieve leider kan pestgedrag in een groep voorkomen. Dat doet hij of zij door een positieve norm neer te zetten als het gaat om hoe we met elkaar omgaan.
Terug naar school
Voor sommige kinderen die gepest worden, was de lockdown een grote opluchting. Zij zaten nu veilig thuis. Door online lessen veranderden de verhoudingen in groepen. Leerlingen die online sterker waren, gingen zich anders profileren.
Nu de scholen weer open zijn, is er veel onrust en onveiligheid in groepen. Kinderen weten door het thuisonderwijs niet meer hoe ze met elkaar moeten omgaan. In deze situatie kan pesten gemakkelijk de kop opsteken. Er wordt nu namelijk bepaald hoe de groepsverhoudingen opnieuw vorm krijgen. Daarom is het bevorderen van een positieve sfeer in de groep nu extra belangrijk.
Hoe help je iemand die wordt gepest?
Het belangrijkste wat je tegen iemand die gepest wordt kunt zeggen is: ‘Het ligt niet aan jou!’. Als slachtoffer kun je er eigenlijk weinig aan doen. De groep is verantwoordelijk voor het pestgedrag. Een weerbaarheidstraining helpt dan vaak ook helemaal niet tegen pesten. Het is belangrijk dat de groep een andere, positievere houding aanneemt. De omstanders, de zogenaamde ‘stilzwijgers’ spreekt Stichting Chris in haar trainingen het meeste aan. Zij kunnen uiteindelijk zorgen voor een andere groepsdynamiek.
Tips voor ouders
Voor ouders is het soms lastig om te bepalen hoe je omgaat met pesten. Openheid en eerlijkheid zijn hierin volgens Aliese het belangrijkste: 'Praat eens met je kinderen over pesten. Wat zien ze gebeuren op school of op WhatsApp? En hoe reageren ze daar zelf op? Zo heb je als ouder, ook zonder dat je eigen kind wordt gepest, een belangrijke rol. Als we er met elkaar oog voor hebben en over praten, komt er meer boven tafel. Voor jongeren is erover praten erg lastig, onderschat dat niet. Als volwassenen moeten wij het gesprek aangaan en onszelf kwetsbaar opstellen. Niet alleen vandaag natuurlijk, maar ook op meerdere momenten.'
Wil je het hele gesprek terugluisteren? Dat kan hier:
