Boer en filosoof Jan Huijgen laat lijf en hoofd samenwerken
2 maart 2023Jan Huijgen is boer op de eerste plaats en daarnaast ook filosoof. In deze uitzending van ‘Bij Jorieke’ gaat Annemarie met Jan in gesprek. Hoe kijkt hij naar de voedselindustrie van nu en welke keuzes maakt hij als boer?
Jan verteld hoe het komt dat hij zowel boer als filosoof is. “Ik was een leergierige jongen uit een boerendorp. Een boerenjongen die gaat leren ging toen naar Wageningen, naar de landbouwuniversiteit. Ik kwam daar allemaal vreemde mensen tegen.” Dat riep vragen op bij Jan: “Wat zijn dat voor mensen? Wat geloven ze? Hoe ziet de maatschappij er uit en hoe ga ik daar mee om?” Zo belandde hij in de filosofie. “Als je een sterke leergierigheid hebt, ga je snel alleen nog maar in je kop zitten en allemaal dikke, moeilijke boeken lezen. Dan beland je in een manier van kijken waar je lijf er niet meer aan mee doet. Je praat er over, je schrijft een rapport of een mooi verhaal. Ik heb het volgende ontdekt: het is prima om met je kop te werken maar een mens is 80% lijf. Ga gewoon lekker doen, ga de zaak maar weer eens omdraaien, in je lijf zitten. Als een koe gaat kalveren heb je niet de tijd om allerlei andere dingen te gaan doen. Dat nadenken is niet voor niets er na. Je gaat het eerst meemaken en daarna ga je denken. Om in die verhouding weer een beetje een balans te vinden ben ik boer en filosoof geworden.”
Opa’s model
In Wageningen leerde Jan over het moderniseringsspoor waar de Nederlandse boeren op zitten. En dat dat best wel apart is. “In Zuid-Amerika of Italië is de boerencultuur bijvoorbeeld veel breder dan het nauwe spoor van Nederland. Ik kom bij een klassiek boerenbedrijf vandaan. Mijn vader bouwde dat bedrijf op. Hij moderniseerde ook, zijn model was: groter, intensiever, meer koeien en meer melk. Dertig jaar geleden nam ik het bedrijf van mijn vader over. Hoe ga je dan door? Nam ik het model van mijn vader over? Ik vond het model van mijn opa eigenlijk veel mooier. Er zat een school die langskwam om te zien hoe een kalfje werd geboren. Er liepen altijd sociale mensen rond op de boerderij. Er was ruimte voor verbreding zoals fruitbomen en een moestuin van mijn oom. Dat vond ik een veel boeiender model. Een boerderij vervulde meerdere functies: sociaal en ecologisch. Wat mijn opa had vond ik meer boer zijn.”
In de uitzending praten Jan en Annemarie verder. Jan legt uit hoe zijn boerderij is uitgegroeid tot de Eemlandhoeve. Hij deelt hoe het is om een koploper te zijn, over het lef van de tegenstem. Hij vertelt waar zijn diepste motivatie vandaan komt, hoe de voedselketen anders moet worden ingericht en hoe geketend boeren tegenwoordig zijn. Benieuwd? Luister de aflevering hier onder:
