Man zijn in de tweede helft van je leven

Met Eugène Poppel schreef Henk het boek 'Man zijn in de tweede helft'. Zelf is hij nu  44 jaar. Als jonge man leek die tweede helft hem niet aantrekkelijk, vertelt hij in Bij Jorieke. “Ik herinner me hoe ik mannen van veertig ontzettend oud vond. De jonge jaren konden me niet lang genoeg duren. Ik zag op tegen de voorspelbaarheid, het verliezen van energie en dat ik minder avonturen zou beleven.”

Maar die tweede helft blijkt mooier dan de eerste. “Aan de ene kant ontdekte ik dat mijn grootste angsten minder waar bleken dan ik dacht, dus er is ook nu nog echt mooie vitaliteit en energie. En tegelijkertijd is er toch ook een nieuwe diepgang losgekomen die ik daarvoor als jonge man eigenlijk ook niet kende. En die het leven nu wel erg verrijkt. Die combinatie vind ik wel heel erg mooi.”

Verschuiving en keuzes

Niet veel mannen zijn zich er echt bewust van dat ze die overgangsfase hebben doorgemaakt, denkt Henk. Hij denkt dat het juist goed is om je hier wél bewust van te zijn. “Ik denk dat het heel belangrijk is om dit echt open te gooien. Omdat je ziet dat er in deze fase zoveel van binnen gaat verschuiven, waardoor je keuzes gaat maken in de buitenwereld. Bijvoorbeeld op het gebied van relaties, werk, de invulling van het leven.”

In zo’n periode kan veel misgaan. “Als je die keuzes niet bewust maakt, kan er veel stuk gaan. Omdat dingen in één keer anders worden. Zo zie je bijvoorbeeld dat veel mannen rond hun veertigste gaan scheiden, of dat ze stoppen met werk, of hun tijd gaan uitzitten.”

De weg terug

Volgens Henk begint die overgang eerst met de weg terug, een beeld dat komt uit de gelijkenis van de verloren zoon. “In de eerste helft van hun leven lijken mannen vaak op de jongste of juist op de oudste zoon uit het verhaal. De oudste zoon doet niks verkeerd en kleurt netjes binnen de lijntjes. De jongste zoon gaat juist de grenzen over en zoekt het avontuur op. Zij proberen een plekje in de wereld te veroveren en proberen het een klein beetje de gewenste richting op te duwen.”

Juist in die eerste helft hebben mannen een energie waar veel uit voortkomt en die veel betekent voor de samenleving. "Tegelijk is het bijna een wetmatigheid dat je gaandeweg in dat proces verdwaalt en iets van jezelf verliest", zegt Henk. Iets dat je ook veel in literatuur terugziet. Bij de oudste zoon uit de gelijkenis vertaalt zo’n proces in een soort passieve agressie: “Je blijft wel, terwijl je eigenlijk van binnen ook wel droomt. Hij heeft zich een negatief beeld van de jongste zoon gevormd dat misschien helemaal niet klopte, maar wel iets zegt over zijn eigen fantasieën.”

Hij ziet bij veel mannen die het altijd netjes hebben aangepakt, veel boosheid loskomt rond hun veertigste. “Bijvoorbeeld dingen die ze hebben gemist, anders hadden gewild, dromen die ze niet hebben nagejaagd maar wel naar hebben verlangd. Het is eigenlijk een herwaardering van de basiselementen van het leven: waarvoor leef ik en hoe wil ik in het leven staan? Je dacht dat je het wist. Dan heb je het voor elkaar, en denk je: dit is eigenlijk ook niet alles. Daaronder zit nog van alles.”

Noodzakelijk lijden

Zelf maakte hij ook veel innerlijke onvrede mee over hoe hij zijn leven had vormgegeven. "Maar uiteindelijk gaf me dit de moed om verandering aan te brengen. Ik was in die paar jaar niet op mijn best. Maar het is ook een noodzakelijk lijden, omdat het je weer verder brengt. We zitten vaak zo diep in onze oude patronen. Het enige wat ons weer open kan maken voor nieuwe prikkels en signalen, is lijden. Lijden wordt ook wel Gods megafoon genoemd. Vaak is het pas door lijden dat we stil gaan staan, echt gaan luisteren en dingen onder ogen gaan zien. Omdat je echt niks anders meer kan."

Beluister het hele gesprek met Henk Stoorvogel:

Groot Nieuws Radio · Henk Stoorvogel over man zijn in de tweede helft van je leven

Beeld: Unsplash