Jan van der Zee: Boeren zijn deel oplossing stikstofcrisis
27 november 2019Met de boerenprotesten in Nederland, Duitsland en Frankrijk is de agrarische sector volop in beeld. Jan van der Zee is coach en mediator in deze sector, maar staat ook regelmatig op zondag op de preekstoel. Hoe kijkt hij naar de stikstofcrisis? En wat is de rol van boeren daarin? "Ik zie boeren niet als veroorzaker van de crisis, maar we kunnen wel meehelpen met oplossen."
"Met z'n allen zijn we de veroorzaker: we produceren met z'n allen teveel ammoniak en stikstof. Ik zie de agrarische sector als een deel van de oplossing, maar dan moeten er wel goede plannen komen. Dan moet de overheid echt naar ons luisteren", vertelt Jan van der Zee woensdag in Brandstof bij Groot Nieuws Radio.
Niet doorschieten
"Het probleem dat de wereld heeft, heet geen Trump, Poetin en is ook geen stikstofcrisis. Het probleem dat de wereld heeft is de honger. Ik zie onze boeren als een deel van de oplossing, niet van het probleem. Maar we moeten ook niet doorschieten. Ik ben het eens met mensen die zeggen: we produceren wel zoveel, dat we er zelf aan onder doorgaan. Daar moet een gezonde balans in gevonden worden. Ik hoop dat we die kunnen vinden. Maar het blijft een feit dat we de beste voedselmaker van de wereld zijn. Daar zijn we goed in en daar willen we mensen mee dienen."
Verwondering
Jan van der Zee stoort zich aan het feit dat er een gebrek is aan dankbaarheid onder boeren en burgers. "We leven in een maakbare wereld, ook in de agrarische sector. Als een koe tienduizend liter melk moet geven, dan fixen we dat. Alles kunnen we regelen. Maar daarbij verdwijnt ook de verwondering. De verwondering voor de vlinder, de regenboog, het water en dat er melk uit de uier van de koe komt. Daarom is er ook een gebrek aan dankbaarheid. Ook bij mij, bij boeren en burgers. Daar moeten we naar terug."
Moeten we meer omhoog kijken en minder vertrouwen op techniek? "Ik zou het graag hand in hand willen zien. God heeft ons verstand gegeven die we kunnen gebruiken om de schepping te bewaren. Ik ben me er goed van bewust dat Nederland enorm goed voedsel kan exporteren. Maar we moeten oppassen dat we niet doorschieten. En daar hebben we kennis voor nodig. We moeten omhoog kijken en het van God verwachten: hoe kunnen we die kennis gebruiken om de schepping te bewaren? Daar maak ik me wel hard voor."
Het hele gesprek met Jan van der Zee kun je hier terugluisteren.
Beeld: Groot Nieuws Radio
