Drie lessen over rouw van uitvaartbegeleider Marco van der Straten

Stil zijn

“We proberen heel vaak de stilte in te vullen voor met nietszeggende woorden en dat is écht heel pijnlijk,” vertelt Van der Straten. Hij geeft een aantal voorbeelden. “Denk aan: ‘gelukkig heb je nog drie kinderen’, ‘het is alweer drie maanden geleden’ of ‘je vader was toch al 85?’ Bijna alsof het niet zo erg was.” Volgens hem is het niet dat mensen ongevoelig zijn. Vaak weten ze geen woorden te geven aan hun medeleven. “Eigenlijk hoef je niets te zeggen. Waar mensen die rouwen behoefte aan hebben, is jouw aanwezigheid en een luisterend oor. Dat is meestal voldoende. Als uitvaartbegeleider ben je op die manier ook een klankbord. Het is niet alleen maar regelen. Wanneer de verzorging gedaan is neem ik de tijd om met de familie te gaan zitten. Dan vraag ik ze om vertellen over de persoon die ze verloren zijn. Op die momenten gaat het juist om het leven, en niet om de dood."

Rouw blijft

Waar men vroeger dacht dat verdriet verwerkt kon worden, is de opvatting van nu dat je leert leven met verdriet, legt van der Straten uit. “Rouwen gaat in fases. Het is voor iedereen verschillend hoe snel die fases gaan. De een doet er jaren over, bij de ander gaat dat sneller. Sommigen komen er helemaal niet doorheen. Het belangrijkste is dat rouw niet iets is dat je even verwerkt, eigenlijk draag je het je hele leven met je mee. Je gaat door het verdriet heen, en leert te leven zonder die ander.” In zijn eigen leven ziet Van der Straten dit ook. “Mijn vader is jong overleden en ik mis hem ook nog steeds. Het is niet dat ik elke dag aan hem denk, maar het is een groot gat in mijn leven. Het gemis blijft, al gaan de scherpe randjes er af en kan ik nu over hem praten zonder emotioneel te worden. Maar dat kost echt tijd.”

Eigen manier

“Ieder mens ervaart rouw anders, iedereen rouwt op zijn of haar eigen manier,” benadrukt Van der Straten. Je moet je eigen ervaring dus niet projecteren op de rouwende “Levenservaring helpt bij het vak als uitvaartbegeleider, maar je moet je eigen verlies kunnen scheiden en niet gaan vergelijken. Ik snap heel goed hoe het is om iemand van wie je houdt te verliezen, dus dat gevoel delen we. Maar waarschijnlijk is de band die iemand met zijn vader, moeder of iemand die is overleden, heel anders dan de band die ik met mijn vader had. Maar het helpt zeker dat je ook zulke pittige tijden hebt meegemaakt.”

In Bij Jorieke vertelt Marco van der Straten meer over het werk als uitvaartbegeleider en hoe hij er toe gekomen is om dit te gaan doen. Naast zijn werk als uitvaartbegeleider is Van der Straten hoofdredacteur van EO Visie.

Groot Nieuws Radio · Uitvaartbegeleider Marco van der Straten: "juist rondom de dood gaat het over het leven"

Beeld: Nathalie van der Straten