"Kritisch kijken naar onze beeldvorming van Joden"
14 maart 2019Het aantal meldingen van antisemitisme is in 2018 opnieuw toegenomen. Vorig jaar werd er 19 procent meer gemeld dan het jaar daarvoor. Ook in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland kwamen meer anti-joodse incidenten voor. Wat kan de kerk doen om het tij te keren? Eeuwout Klootwijk, verbindend specialist Kerk & Israël bij de Protestantse Kerk in Nederland, pleit voor een kritische blik naar wat er aan beeldvorming is ontstaan rond Joden. "Dat we er niet negatief over spreken, wat vroeger nogal gebeurde."
"We moeten de hand in eigen boezem steken. Niet dat er hele harde antisemitische en anti-Joodse uitingen zijn binnen de kerken, maar je kunt wel kijken wat onze beeldvorming is ten aanzien van Joden. Hoe we er over spreken in de kerkdiensten", vertelt Klootwijk bij Groot Nieuws Radio.
Joodse wortels
In de kerk leven veel verschillende visies over Israël. Waar kun je elkaar vinden? "Door niet elkaar dingen op te leggen, maar door voortdurend het gesprek te zoeken. De kerk is daar een goede ruimte voor", vertelt Klootwijk. Hij merkt in zijn eigen gemeente nog wel veel verlegenheid, zeker als het gaat om de staat Israël. "Dan geef ik als antwoord: kritiek kun je op zich hebben, maar in de kerk gaat het over de Joodse wortels van het christelijk geloof. Besef dat we verbonden zijn met het Joodse volk, dat we een gezamenlijke geschiedenis hebben. En dat de Bijbel voor een heel groot gedeelte een Joods boek is."
Relaties
In het rapport over antisemitisme wordt onder andere een aanbeveling gedaan om te investeren in bondgenootschappen. Wat kan de kerk daarin betekenen? "We zoeken contacten en relaties met Joodse organisaties in Nederland", vertelt Eeuwout Klootwijk. "En we kijken samen waar we een stem kunnen laten horen tegen Jodenhaat."
Volgens Klootwijk ontmoeten christenen en Joden elkaar steeds vaker. "We weten elkaar te vinden, we leren elkaar steeds beter kennen en waarderen. We zitten ook om de tafel met elkaar. Niet dat het heel massaal gebeurt, maar het gebeurt in ieder geval. Je probeert elkaar ook te versterken en te doen wat je samen kunt doen."
Barricaden
Moeten we niet veel meer de barricaden op als we horen dat het aantal meldingen van antisemitisme opnieuw is toegenomen? "Samen met anderen", adviseert Klootwijk. "En als er incidenten zijn, ook heftige incidenten zoals aanslagen, dan wordt er vrijwel direct vanuit de Protestantse Kerk gereageerd. Je spreekt je zorgen uit, je meeleven. Het is heel belangrijk dat je laat merken dat je als kerk betrokken bent. In de geschiedenis in de relatie tussen kerken en synagogen is dat wel eens anders geweest."
Het hele gesprek met Eeuwout Klootwijk kun je hier terugluisteren.
Beeld: Unsplash
