Jeugd en mediacoach Leenard Kanselaar geeft tips voor een gezonde schermtijd

Negatieve effecten en positieve kanten

Onderzoeken laten zien dat de schermtijd van jongeren steeds meer uit balans raakt. Dat merkt Leendert ook in zijn werk: "Ik spreek kinderen en jongeren met schermtijden tussen de 5 en 10 uur per dag, wat best hoog is," zegt hij. "Dat heeft ook gevolgen voor de mentale gezondheid."

Hoewel er veel negatieve kanten aan smartphones worden belicht, wijst Leenard ook op de positieve aspecten. "Kinderen gamen vaak samen met vriendjes en zetten hun gesprekken van tijdens de pauze voort in een online game. Dit kan vriendschappen versterken."

Communicatie is de sleutel

Veel ouders maken zich zorgen om het schermgebruik van hun kinderen. Volgens Leenard zijn die zorgen niet altijd terecht. "Enerzijds zijn er aanwijsbare effecten op de mentale gezondheid. Tegelijkertijd zijn er ook vaak onterechte zorgen. Die wil ik graag wegnemen."

De belangrijkste tip die Leenard ouders meegeeft, is om in gesprek te blijven met hun kinderen. "Stel vragen aan je kind. Als jij je zorgen maakt over het smartphonegebruik, ga dan het gesprek erover aan," adviseert hij. "Ga erbij zitten en vraag: 'Wat doe je allemaal op dat scherm?'. Probeer zonder oordeel of negatieve feedback de verbinding te maken."

Praktische tips

Naast communicatie zijn er ook praktische tips die kunnen helpen bij het verminderen van schermtijd. Zet je pushmeldingen uit, leg je telefoon op een andere plek als je met iets anders bezig bent, of zet je telefoonscherm op grijs, stelt Leenart voor. "Felle kleuren trekken onze aandacht. Door je scherm op grijs te zetten, wordt het veel minder interessant om filmpjes te kijken of op social media te zitten."

Hij legt verder uit: "Zelfs de kleuren van de apps die gemaakt worden, hebben effect op ons. Kijk bijvoorbeeld maar naar het logo van Instagram. Tien jaar terug was dat saai, bruin. Nu zijn alle kleuren van de regenboog erin verwerkt. Hoe feller de kleuren zijn, hoe meer ze een beroep op ons doen."

Wanneer wordt het ongezond?

Volgens Leenard zou de vraag niet moeten zijn hoeveel schermtijd een kind mag hebben, maar wat de schermtijd verdringt. "Schermtijd is gezond als je kind ook aan andere ontwikkelingstaken toekomt. Spreekt je kind nog offline af met andere kinderen, sport, beweegt en leest het voldoende? Dat zijn allemaal voorbeelden van gezonde ontwikkelingstaken die de smartphone kan verdringen."

Hoe weet je nu wanneer het ongezond wordt? "Je kunt dat merken aan je kind. Als je ziet dat je kind gewoon zijn huiswerk maakt, het goed doet op school, een bijbaantje heeft, sport en mentaal stevig in zijn schoenen staat, dan hoef je je geen zorgen te maken. Zolang je kind goed functioneert in het 'gewone' leven, is er meestal niets aan de hand."

Het hele gesprek kun je hieronder terugluisteren. Daarin vertelt Leenard over hoe de wereld in de afgelopen 30 jaar is veranderd, de zorgen rondom nieuwe technologische ontwikkelingen en waarom het zo moeilijk is om minder tijd op je telefoon door te brengen.