4 mei dodenherdenking: "Herdenken brengt ons bij elkaar"
4 mei 2020Op 4 mei vindt in heel Nederland de dodenherdenking plaats. Geschiedenisdocent Constant van den Heuvel pleit maandag in Brandstof voor het herdenken in je eigen woonplaats: "We gaan steeds meer langs elkaar heen leven. Herdenken brengt ons bij elkaar: Van die ene straat of dat huis waar iets heeft plaatsgevonden tijdens de oorlog. Het geeft verhalen aan je eigen omgeving, zowel voor dat islamitische jongetje en dat evangelische meisje uit dezelfde plaats."
Constant van den Heuvel is geschiedenisdocent op het Ichtuscollege in Veenendaal. Op Groot Nieuws Radio vertelt hij over zijn passie voor geschiedenis en waarom herdenken zo belangrijk is.
God de grote Afwezige
Verhalen over de oorlog kreeg Van den Heuvel al van jongs af aan te horen. "Instinctief proefde ik toen al: Dit is groter dan ik zelf ben." Toch duurde het even voor hij geschiedenis wilde studeren. Laat staan voor hij christen werd. Die twee hebben wel alles met elkaar te maken: "De studie viel tegen. Hoewel ik God niet kende, dacht ik: God is de grote Afwezige hier. Bovendien kwam de wereld in die tijd in een crisis terecht. Het was 1990 en Sadam Hoessein dreigde Israël aan te vallen. Toen realiseerde ik mij: Een wereldoorlog om Jeruzalem betekent dat we dichtbij de Wederkomst zitten. En daar ben ik niet klaar voor."
Dat mondde uit in een lange zoektocht naar God met veel aanvechting. Van den Heuvel: "Uiteindelijk zei ik: Heer, hier ben ik dan eindelijk. Dat was geen knal of een bijzonder gevoel of iets dergelijks. Belangrijk hierbij is dat God zegt: Jij bent behouden omdat Ik het zeg. Dus ook al zegt alles in mij dat het niet zo is: Hij zegt 'het is zo.'"
Als geschiedenisleraar geeft hij in de eerste plaats les, maar doordat hij christen is ziet en bespreekt hij ook altijd de signalen van Gods hand in de geschiedenis: "We moeten eens ophouden met kerkgeschiedenis van wereldgeschiedenis te scheiden. Ik behandel ook altijd wel: Hoe reageerde de kerk? Bijvoorbeeld op de opkomst van Hitler."
God in de geschiedenis
"Er zijn zoveel mensen die hebben opgeschreven hoe zij in de loop der eeuwen God hebben ervaren. Dat kun je als docent geschiedenis doorgeven." Toch moet je daar ook voorzichtig mee zijn. Van den Heuvel: "Ik geloof dat God de geschiedenis leidt, maar hoe of wat is moeilijker te doorgronden. Toch kan ik niet anders. Ik wil op de één of andere manier iets goeds van God vertellen. Als het over God gaat kom je altijd bij verwondering en ontroering uit."
Toch is juist de geschiedenis voor vele mensen een argument om juist niet in God te geloven. Daar is de geschiedenisdocent kort over: "Het idee dat God niet kan bestaan vind ik te makkelijk. Dan leg je hem langs onze menselijke meetlat. Daar zit een keuze aan vooraf: Ik kan God aan niemand bewijzen. En dat heeft ergens je hart geraakt. En dan is geschiedenis een geweldige stok om mee te slaan."
Luister het hele gesprek met Constant van den Heuvel hier terug:
