Feestelijke Psalmendag Blijde Klanken

Hans legt uit hoe de selectie van de uitvoeringen van die 150 Psalmen gekozen is: “Wij zoeken mooie uitvoeringen die muzikaal in orde zijn. Daar komen soms onbekende pareltjes voorbij, een enkel keer een instrumentale Psalm of een iets nieuwer jasje maar ook de uitvoering van 1773 komt veel voorbij.”

Voor Hans zelf is de manier van uitvoering ook een belangrijke factor: “Muziek gaat voor mij nog meer leven als ik de passie van de uitvoerders erin proef. Ik denk dat aan Arie kortlever, dirigent die zegt ik gebruik alleen de 1773 berijming, want daar ben ik nog lang niet mee klaar! Ik zie dat in zijn ogen en probeer dan zijn passie en liefde voor die uitvoering mee te beleven! Bij het samenstellen van de lijst voor de Psalmendag kom je er natuurlijk achter dat koren vaak voor bepaalde verzen kiezen van een Psalm, en ze bijna nooit helemaal zingen. Dat is een leuk puzzelspel, waarom juist dat vers bij dat koor en in die uitvoering? En zo tot een goed luisterbare mix komen.”

Hijgend hert

De Blijde klankenpsalm is 146, waar ook de naam voor het themakanaal op gebaseerd is. Hans: “Deze Psalm is prachtig en natuurlijk wordt je van nummer 150 blij als evangelische broeder, al die instrumenten en het loven van God! Sommige melodieën spreken je gewoon veel meer aan dan anderen. Psalm 42 is bijvoorbeeld bekend, een hijgend hert der jacht ontkomen. Maar wat me wel fascineert, dat jacht aspect is er gewoon bij verzonnen, de Duitse variant heeft dat dan ook niet, terwijl wij misschien wel denken dat dit rechtstreeks uit de Bijbel komt.”

Oubollig

Een koor dat zeker te horen zal zijn op de Blijde Klanken Psalmendag is Jigdaljahu, van dirigent Bert Noteboom. Annemarie vroeg Bert of de berijming uit 1773 een meesterwerk genoemd mag worden. “Het is zeker geen meesterwerk, wel een megawerk! Het is niet van één iemand maar een samenstelling van een aantal bundels die er al waren. Dat begont ooit bij Calvijn. Hij wilde de middeleeuwse muziek die in het latijn was en tot dan toe in de kerk gezongen werd naar het volk brengen. Iedereen moest dat woord van God kunnen verstaan en meezingen. Daar zijn wat dichters aan het werk gezet en dat werk is vervolgens in allerlei talen vertaald. In Nederland deed Petrus Datheen dat. Dat is met kreupelrijm en wordt tot op de dag van vandaag in sommige kerken in Nederland gezongen. Een eeuw later vonden ze dat oubollig worden en zeiden ze moet opnieuw berijmd worden! Er is een commissie samengesteld die pakte een aantal bundels bij elkaar en koos daar de beste opties van. Geen last van copyright destijds, gewoon knippen plakken en hier en daar wat aanpassingen gedaan. En laten we eerlijk zijn soms vliegen de berijmde psalmen theologisch flink uit de bocht. Maar zo is het begonnen.”

Dat de liefde voor de berijming van 1773 groot is, markt Bert bijvoorbeeld bij de jaarlijkse mannenzang in Katwijk.  “Daar heb ik ook wel andere berijmingen laten zingen, maar dat is niet voor iedereen oké. Want die zeggen dat andere psalmboek is het enige door de Geest geïnspireerde boekje. Bij Jigdaljahu zingen wij de berijming die 250ste verjaardag gaat vieren. Jong en oud wordt geraakt door die psalmen, dat wil je niet weten. Dat is ongelofelijk als je het goed uitvoert. Het eerste concert na corona had ik psalm 43 geprogrammeerd. Dat gaat van smaakgebed en dan komt dit vers:

Dan ga ik op tot Gods altaren, Tot God, mijn God, de bron van vreugd;

Mochten we eindelijk weer voor publiek in de kerk zingen. Het koor daar waren mensen huilend aan het zingen en ook het publiek had je dozen tissues nodig, zo diep raakte die psalm!

Luister de hele uitzending hier onder terug: