Een hoopvol geluid vanuit de Bovenkerk in Kampen
9 april 2025De Groot Nieuws Radio bus rijdt het hele land door, op zoek naar hoopvolle geluiden. Met Thijs en Jorieke als bestuurders, komt de bus van Groot Nieuws Radio tot stilstand in het hart van Kampen. Daar torent de Bovenkerk hoog boven de stad uit. Ook vanbinnen vinden we iets opvallends: het prachtige orgel, dat bij uitstek geschikt is om een hoopvol geluid te laten klinken!
Het mooiste orgel van Nederland
Wie de Bovenkerk binnenloopt, ziet het meteen: het orgel is hier niet zomaar een instrument. Het vult de hele torenwand en rijst als een kunstwerk omhoog. “Dit is niet zomaar een orgel,” zegt Jorieke. “We staan hier bij de Rembrandt onder de orgels.” En volgens Gerwin van der Plaats, die het orgel bespeelt, is dat geen overdreven uitspraak. “Ja, dat is zeker zo. Hier in Kampen, daar is het.”
Het orgel is gebouwd in 1742 en ziet er indrukwekkend uit: “Een groot orgel, met een schildering eronder. Het hele instrument lijkt op te rijzen als een menselijk lichaam,” vertelt Gerwin. Bovenop hoort koning David te staan met zijn harp, als symbool van aanbidding en muziek, maar die beelden zijn tijdelijk weg vanwege werkzaamheden. Toch blijft het een indrukwekkend gezicht. “Hij kijkt naar beneden, naar de mensen die hier al eeuwenlang zingen, bidden, trouwen, rouwen. Alles gebeurt hier. Het is een unieke plek.”
Een jongensdroom die nooit gedroomd is
Gerwin speelt al jaren op dit instrument, maar het verveelt nooit. “Het is een cadeau. Een stoute jongensdroom die nooit gedroomd is, maar die wel uitkomt.” Als kind zat hij in de kerkbanken en keek vol verwondering omhoog. Hij fantaseerde niet per se over het organist-zijn, maar nu hij het mag doen, beseft hij hoe bijzonder het is. “Je bouwt een relatie op met zo’n instrument. Het is geen mens, maar het leeft wel.”
Hij vertelt hoe hij elke keer weer geraakt wordt door de klanken. “Vanmorgen speelde ik voor een groep mensen die Nederlands leren. Sommigen kregen tranen in hun ogen. Ze begrijpen de taal nog niet goed, maar de muziek raakte hen. Dan weet je dat het werkt. Dan weet je dat je iets mag doen wat groter is dan jezelf.”
De kracht van muziek als hoopvol geluid
Wat Thijs en Jorieke zoeken op hun tocht door Nederland, vindt hier een indrukwekkende vorm: een hoopvol geluid dat letterlijk door de kerk golft. “Is dit voor jou een symbool van hoop?” vraagt Thijs. Gerwin knikt meteen. “Letterlijk en figuurlijk. Dit gebouw, dit instrument en vooral wat ik mag doen als gelovig mens—dat raakt harten.”
Hij haalt een uitspraak aan van de beroemde organist Willem Hendrik Swart: “Spelen naar het hart van Jeruzalem.” Die woorden vat hij op als opdracht. “Als je met dit instrument emoties kunt laten klinken, als je mensen kunt raken—dan is dat een hoopvol geluid in deze wereld, in deze samenleving, met al die ellende om ons heen.”
Eén orgel, alle emoties
Wat het orgel zo bijzonder maakt, is dat het alle kanten van het leven kan laten horen. “Als je verdrietig bent en je speelt, kun je je emoties kwijt. Maar het kan ook dansen, zoals in de psalmen. Vreugde, rouw, hoop, verlangen—het zit er allemaal in.” Gerwin raakt zelf ook vaak ontroerd tijdens het spelen. “Als ik daar zit, voel ik het echt. Dan krijg ik iets in mijn ogen.”
Het is niet alleen het geluid, maar ook de boodschap die erin doorklinkt. “Als je met één instrument mensen mag raken, als je met de gave die God je gaf iets mag betekenen voor een ander, dan is dat pure genade.”
Toekomst vol van hoop
“Zo’n orgel, daar moet je niet te lang over praten,” zegt Thijs. “Daar moet je vooral naar luisteren." En dat doen ze. Gerwin speelt speciaal voor de luisteraars van Groot Nieuws Radio het lied ‘Toekomst vol van hoop’ van Sela. Een lied dat past bij de plek, bij het moment en bij het verlangen waarmee Thijs en Jorieke op pad zijn gegaan.
Je kunt het hele gesprek én de uitvoering van Toekomst vol van hoop op het orgel hieronder terugluisteren!
